Danh nhân Việt Nam trên tem bưu chính

Bài này được đăng nhờ gợi ý từ những cái còm của nhóm Kiến:

… trước 1975, hình của TT Ngô Đình Diệm và TT Nguyễn Văn Thiệu…có được in trong những bộ tem nào không? Nếu chị Năm có, post lên cho mọi người cùng xem đi… (Bảo Vân)

Nguyễn Chí Thiện xứng đáng được “in lên” TEM chứ? (Nguyễn Tuấn Anh)

và bác Ngô Tấn:
… thắp một nén nhang tưởng nhớ và đưa tiễn Ông về cõi vĩnh hằng!
Người chiến sĩ, người Ngục Sĩ, rất xứng đáng được sự trân trọng lẫn khâm phục tinh thần đấu tranh bất khuất của tất cả mọi người yêu chuộng Tự Do Dân Chủ.

ĐẢNG ĐẦY TÔI

Đảng đầy tôi trong rừng
Mong tôi xác bón từng gốc sắn
Tôi hóa thành người săn bắn
Và trở ra đầy ngọc rắn, sừng tê
Đảng dìm tôi xuống bể
Mong tôi đáy nước chìm sâu
Tôi hóa thành người thợ lặn
Và nổi lên ngời sáng ngọc châu
Đảng vùi tôi trong đất nâu
Mong tôi hóa bùn đen dưới đó
Tôi hóa thành người thợ mỏ
Và đào lên quặng quý từng kho
Không phải quặng kim cương hay quặng vàng chế đồ nữ trang xinh nhỏ.
Mà quặng uranium chế bom nguyên tử.

(Nguyễn Chí Thiện – 1972)

.

Nguyễn Chí Thiện có bài thơ Sẽ có một ngày được nhạc sĩ Phan Văn Hưng phổ nhạc. Thân mời quý bạn cùng nghe bản nhạc Sẽ có ngày với giọng hát của chính Phan Văn Hưng.

Chúng ta cùng mơ tới ngày được thấy hình của thi sĩ, ngục sĩ Nguyễn Chí Thiện in trên tem- như ý kiến của em Tuấn Anh. Mong sao thời gian chờ đợi đó không kéo dài thêm nữa, không như lời than thở dưới đây:

Và như thế sẽ buồn lắm lắm
Cho kiếp người sống chẳng bao lăm!
(Tôi Tin Chắc Một Điều (1969)- Nguyễn Chí Thiện)

*

Bây giờ là TEM:

Kỷ-Niệm Hùng-Vương

Giá tiền 3đ00-son, cam, cam đậm; 100đ00-nâu đậm tím, tím đậm. Do họa sĩ Nguyễn-Minh-Hoàng vẽ. Nhà in tem thơ Paris thực hiện. Số lượng in: 3đ00-3 triệu, 100đ00-1 triệu. Phát hành: ngày 11/04/1965, nhân dịp lễ Giỗ Tổ Hùng-Vương. Mẫu vẽ dựa theo hình khắc trên mặt các trống đồng tìm thấy tại miền Đông-Sơn tỉnh Thanh-Hóa và miền Ngọc-Lư tỉnh Hà-Nam Bắc-Việt. Đề tài chạm khắc gồm hai loại: a) Trang trí bằng những hình kỷ-hà như vòng tròn nối dây chuyền với nhau, những đường răng cưa v.v… b) Diễn tả nếp sinh hoạt người thời xưa như săn bắn, chèo thuyền, đốn cây, giã gạo với cách trang phục kỳ-dị là cắm hoặc đội lông chim trên đầu. Trống đồng với những đề tài trang trí nêu trên là dấu tích của nền văn hóa tiền sử có từ hai ngàn năm trở lên (thời đại Hùng-Vương). Nhật ấn: Nhật-ấn “Ngày đầu tiên” tại Chánh-Thâu-Cuộc Bưu-Điện Sài Gòn.

.

Kỷ niệm Hùng Vương: Phát hành ngày 02/04/1974

.

Vua Quang Trung : Phát hành ngày 28/01/1972

.

Chí Sĩ Tiền Bối Phan Chu Trinh 1871-1926; Phan Bội Châu 1867-1940

Giá tiền 1đ00-xám đậm, hường, nâu; 20đ00- tím, xanh, xám, đen. Số lượng: 1đ00- 8 triệu; 20đ00- 500 ngàn. Hình do họa sĩ Nguyễn-Văn-Ri vẽ (1đ00); Họa sĩ Lâm-Văn-Rê (20đ00). Do nhà in de la Rue Staderini Carte Valori La-Mã. Phát hành: ngày 24/03/1967. Đề tài: Loại tem phát hành để kỷ-niệm hai Chí-sĩ tiền bối Việt-Nam: Cụ Phan-Bội-Châu tự Sào-Nam (1867-1940) nguyên quán tỉnh Nghệ-An và cụ Phan-Châu-Trinh tự Tây-Hồ (1821-1926) người tỉnh Quảng-Nam. Nhật-ấn “Ngày đầu tiên” tại Chánh-Thâu-Cuộc Bưu-Điện Sài Gòn.

.

Thi sĩ Việt Nam Nguyễn Đình Chiểu: Phát hành ngày 16/11/1970

.

Giáo-Sĩ Đắc-Lộ

(Alexandre de Rhodes 1660- 1960) Giá tiền 0đ50-hồng; 1đ00-nâu; 3đ00-mầu đất; 6đ00-xanh. Số lượng: 0đ50- 1 triệu; 1đ00- 1 triệu; 3đ00- 1 triệu; 6đ00- 1 triệu Hình do họa sĩ Đỗ-Bá-Yên Viện Khảo-Cổ Sài Gòn. Do nhà in tem thơ, Đại lộ Brune Paris ấn loát. Phát hành: ngày 05/09/1961 (44). Đề tài: Hình vẽ bên trái, chân dung Giáo-sĩ A-Lịch-Sơn Đắc-Lộ (Alexandre de Rhodes) và bên phải một quyển sách mở với hành chữ: “Sách Quốc-Ngữ – Chữ nước ta” rút trong tác-phẩm của Thi-sĩ Tản-Đà Nguyễn-Khắc-Hiếu, ca tụng chữ quốc-ngữ. – Vào đầu thế kỷ 17, các giáo-sĩ Âu-Châu tới Việt-Nam để truyền đạo Công-Giáo đồng thời nghiên cứu và điển-chế ra một lối viết và phiên-âm tiếng Việt bằng tiếng La-tinh. Trong số các nhà truyền giáo, Giáo-sĩ A-Lịch-Sơn Đắc-Lộ có công nhất trong việc thành lập chữ quốc-ngữ. Theo tài-liệu của Viện Khảo-Cổ: “Ông đã làm cho lối phiên âm hoàn hảo hơn và đã bắt đầu dùng lối chữ mới để soạn sách…”. Loại tem trên đây phát hành để kỷ-niệm Đệ tam bách chu niên ngày mất của giáo-sĩ. Nhật-ấn “Ngày đầu tiên” tại Chánh-Thâu-Cuộc Bưu-Điện Sài Gòn. (44) Loại tem phát-hành sau một năm kỷ-niệm, Giáo-sĩ từ trần ngày 5/09/1660.

.

Hoàng hậu Nam Phương

Đặc tính: Loại tem kỷ niệm. Giá tiền 30C-tím vàng nâu, 50C-thiên thanh vàng nâu, 1$50-xanh vàng nâu. Ảnh chụp Cựu hoàng hậu Nam Phương do nhà Hélio-Vaugirard Paris thực hiện. Số lượng in: 30C-1triệu, 50C- 1 triệu, 1$50-2 triệu. Phát hành ngày 15/08/1952. Thu hồi ngày 30/12/1955 do Nghị Định số 55-022/NĐ-CC ngày 12/04/1955 của Bộ Giao-Thông Công Chánh và Bưu Điện. Dấu kỷ niệm: Nhật ấn kỷ niệm ngày phát hành đầu tiên

.

Hoàng Tử Bảo Long

Đặc tính: Loại tem kỷ niệm. Giá tiền, số lượng in: 40C-xanh da trời xanh lá cây(3 triệu), 70C-nâu đỏ thẫm(3 triệu), 80C-nâu tím(3 triệu), 90C-xanh thẫm(1 triệu), 20$-đỏ thẫm(2 triệu), 50$-vàng thẫm(2 triệu), 100$-tím(1triệu). Do nhà in tem thư đại lộ Brune Paris thực hiện. Phát hành ngày 15/06/1954. Đề tài kiểu A chụp Hoàng tử Bảo Long mặc Quốc phục Đông Cung Thái tử (các giá tiền 40C, 80C và 100$). Đề tài kiểu B chụp Hoàng tử Bảo Long mặc quân phục đại tá danh dự Ngự-Lâm-Quân đeo kiếm (các giá tiền 90C, 20$ v à 50$). Thu hồi ngày 30/12/1955 do Nghị Định số 55-022/NĐ-CC ngày 12/04/1955 của Bộ Giao-Thông Công Chánh và Bưu Điện. Dấu kỷ niệm: Tại Chánh-Thâu Cục Sài Gòn có dấu Sài Gòn -Philatélie (Sài Gòn Bưu Hoa) dùng làm nhật ấn “Ngày Đầu Tiên”

.

……………….

Phụ bản: Một số tem lấy từ trang truclamyentu.info

Chí Sĩ Tiền Bối Phan Chu Trinh 1871-1926; Phan Bội Châu 1867-1940

.

Cựu Hoàng Bảo Đại

Đặc tính: Loại tem kỷ niệm. Kiểu A: 1$20-vàng xanh lợt, 30$-xanh nước biển. Kiểu B: 3P-xanh thẫm. Ảnh chụp Tháp Rùa Hà Nội do nhà Hélio-Vaugirard Paris thực hiện. Số lượng in: 1$20- 2 triệu, 3P-3 triệu 500 ngàn. Phát hành kiểu B ngày 6/06/1951 nhân dịp Lễ Thống Nhất (Hưng Quốc Khánh Niệm). Kiểu A ngày 23/10/1951 nhân dịp lễ Vạn Thọ của cựu hoàng Bảo Đại. Đề tài kiểu A chụp cựu hoàng mặc Âu phục,kiểu B cũng ảnh cựu hoàng mặc Âu phục nhưng thêm con rồng đang bay. Thu hồi ngày 30/12/1955 do Nghị Định số 55-022/NĐ-CC ngày 12/04/1955 của Bộ Giao-Thông Công Chánh và Bưu Điện. Dấu kỷ niệm: Nhật ấn kỷ niệm Lễ Vạn Thọ của cựu hoàng bằng Việt ngữ và Pháp ngữ.

.

Vạn Thọ Nhâm Thìn

Đặc tính: Loại tem kỷ niệm. Kiểu1$50-nâu tím. Ảnh chụp Cựu-hoàng Bảo Đại (bên phải) và Văn-Miếu Hà-Nội (bên trái) do nhà Thomas de la Rue Paris thực hiện. Số lượng in: 1$50- 1 triệu. Phát hành ngày 10/11/1952 nhân dịp Lễ Vạn-Thọ Nhâm-Thìn,. Đề tài: Bên phải chân dung Cựu-Hoàng Bảo-Đại, bên trái 2/3 tem chụp hình Khuê-văn-Các tại Văn-Miếu Hà-Nội. Thu hồi ngày 30/12/1955 do Nghị Định số 55-022/NĐ-CC ngày 12/04/1955 của Bộ Giao-Thông Công Chánh và Bưu Điện. Dấu kỷ niệm: Nhật ấn kỷ niệm “Tứ-Tuần Đại-Khánh” bằng Việt ngữ và Pháp ngữ tại các Bưu-Cục Hà-Nội, Hải-Phòng và Sài Gòn, tại Chánh-Thâu-Cục Bưu-Điện Sài Gòn xử dụng nhật-ấn Sài Gòn Philatélie (Sài Gòn Bưu-Hoa).

.

Tổng Thống Ngô Đình Diệm

Giá tiền 0đ20-nâu đỏ; 0đ30-nâu thẫm; 0đ50-hồng; 1đ00-tím; 1đ50-tím thẩm; 3đ00-nâu; 4đ00-xanh nước biển; 5đ00-nâu vàng; 10đ00-xanh nước biển lợt; 20đ00-đen; 35đ00-xanh lá cây, xanh da trời; 100đ00-nâu. Do nhà in Bộ Tài-Chánh Nhật Đông-Kinh thực hiện. Số lượng in: 0đ20-2 triệu, 0đ30-2 triệu, 0đ50-2 triệu, 1đ00-2 triệu, 1đ50-2 triệu, 3đ00-1 triệu, 4đ00-2triệu, 5đ00-1 triệu, 10đ00-500 ngàn, 20đ00-500 ngàn, 35đ00-500 ngàn, 100đ00-500 ngàn. Phát hành lần thứ nhất: ngày 07/07/1956 gồm 5 giá tiền 0đ50-1đ50-3đ00-4đ00 và 35đ00. Lần thứ hai: ngày 9/11/1956 gồm 7 giá tiền 0đ20-0đ30-1đ00-5đ00-10đ00-20đ00 và 100đ00. Khai-mạc Quốc-hội lập-pháp đầu-tiên của Đệ Nhất Cộng-Hòa. Thu hồi ngày 31/12/1963 do Nghị-Định số 63/248/NĐ/CC ngày 23/12/1963 của Bộ Công-Chánh Giao-Thông và Bưu-Điện. Đề tài: Chân dung cố Tổng Thống Ngô-Đình-Diệm nhìn ngang. Dấu kỷ niệm: Nhật-ấn “Ngày đầu tiên” tại Chánh-Thâu-Cuộc Bưu-Điện Sài Gòn

.

Nhiệm Kỳ II Tổng-Thống Và Phó Tổng-Thống

Giá tiền 0đ50-xanh da trời; 1đ00-son; 2đ00-mầu rượu chát; 4đ00-mầu hoa cà. Số lượng: 0đ50- 1 triệu; 1đ00- 2 triệu; 2đ00- 2 triệu; 4đ00- 1 triệu Do nhà in tem thơ, Đại lộ Brune Paris. Phát hành: ngày 29/04/1961. Ngày thu hồi: 31/12/1963 do Nghị-Định số 63/248/NĐ/CC ngày 23/12/1963 của Bộ Giao-Thông, Công-Chánh và Bưu-Điện. Đề tài: Chân dung Tổng-Thống Ngô-Đình-Diệm chụp tại Dinh Độc-Lập cũ, được các tầng lớp dân-chúng hoan hô. Nhật-ấn “Ngày đầu tiên” tại Chánh-Thâu-Cuộc Bưu-Điện Sài Gòn.

.

Ngày nông dân Việt Nam

26/03/1973 phát hành bộ tem Ngày nông dân Việt Nam

***

Ghi chú:

1. Phần chú thích về tem lấy từ trang truclamyentu.info.
2. Giáo sĩ Đắc Lộ không là danh nhân Việt Nam nhưng ông có công trong việc hình thành chữ quốc ngữ.