Lễ Vu Lan và Thương Phế Binh

Tưởng nhớ đến các chiến sĩ đã bỏ mình vì đất nước đồng thời tôn vinh các thương phế binh là một việc làm đáng khích lệ, đặc biệt trong tinh thần của mùa Vu Lan.

Tôi lần đầu được biết đến hai bản nhạc của nhạc sĩ Phạm Duy dưới đây không phải vì được nghe hát, nhưng qua những trang sách của Chị Cam Li Nguyễn Thị Mỹ Thanh:

1. Bài Nhớ người thương binh , được nhắc đến trong truyện ngắn Người Khắc Bia Mộ.

2. Bài Chiến sĩ vô danh trong truyện ngắn Một Chút Hương Thừa Của Tết.

*

Theo nhà văn Toan Ánh, rằm tháng 7 là Tết trung nguyên (theo Lão giáo biến thể) hay ngày Xá tội vong nhân (Tam giáo) và lễ Vu Lan hay Mùa Báo Hiếu (theo Phật Giáo). Các ý niệm trên trộn lẫn với nhau, trong tín ngưỡng của người VN.

Lễ cúng Mông Sơn Thí Thực, lễ chẩn tế (Xem trong Nếp Cũ Tín Ngưỡng VN, quyển Thượng, của cùng tác giả Toan Ánh) cho thập loại cô hồn, cho chiến sỹ trận vong, đồng bào tử nạn và đại lễ Vu Lan là vào rằm tháng 7, tuy nhiên, mùa Vu Lan thì kéo dài từ mùng 1 đến hết 15 tháng 7.

.

Về đề tài “Tết Trung-Nguyên“, kho tàng tem VNCH có duy nhất bộ gồm bốn con tem:

Giá tiền 0đ50-son, nâu đen; 1đ50-đỏ, nâu,xanh; 3đ00-son, đỏ, rượu chát; 5đ00-nâu, nâu đậm, thổ hoàng.

Họa sĩ Nguyễn-Thị-Hiền vẽ (0đ50); Họa sĩ Trần-Ngọc-Tăng vẽ (1đ50); Họa sĩ Nguyễn-Hữu-Châu (3đ00); Họa sĩ Nguyễn-Uyên (5đ00).
Nhà in tem thơ Paris thực hiện.
Số lượng in: 0đ50- 2 triệu; 1đ50- 2 triệu; 3đ00- 1 triệu, 5đ00- 1 triệu.
Phát hành: ngày 30/08/1966.
Con tem 0đ50 hình dung các phẩm vật cúng tế trong ngày “Tết Trung-Nguyên”, đáng chú ý nhất là một hình nhân trong bộ mão giáp và các y phục vàng mã khác. Hai con tem 1đ50 và 3đ00, hình dung vài cảnh lễ bái. Trên con tem 5đ00, chân dung một thiếu nữ đang đốt giấy vàng, đồ mã sau buổi cúng.
Theo tín ngưỡng của dân chúng “Tết Trung-Nguyên” còn gọi là “Tết Cô-Hồn”. Nhằm ngày rằm tháng 7 âm-lịch, đặc biệt cúng âm-hồn những kẻ quá vãng cô đơn, không người kế tự hoặc những kẻ đã khuất nhưng bà con thân thuộc không ai biết ngày tử vong hay nơi địa táng. “Tết Trung-Nguyên” cũng gọi là “Tết Vong-Nhân” cũng gọi là “Tết Vong-Nhân Xá-Tội”, vì cũng theo tín ngưỡng của dân chúng, trong dịp nầy, tất cả âm-hồn bị giam cầm dưới địa ngục, đều được phóng thích để trở về phàm trần, thọ hưởng những phẩm vật cúng tế.
Nhật ấn: Nhật-ấn “Ngày đầu tiên” tại Chánh-Thâu-Cuộc Bưu-Điện Sài Gòn.

(Nguyễn Bảo Tụng- “20 Năm Bưu hoa Việt Nam 1951-1971”, Phủ Quốc Vụ Khanh xb 1971.)

*

Những năm gần đây, vào dịp đại lễ Vu Lan, chùa Liên Trì (Thủ Thiêm, Saigon) có tổ chức phát quà cho người nghèo và đặc biệt cho các Thương Phế Binh. Đây là một nghĩa cử cao đẹp, thể hiện tinh thần nhớ ơn những vị đã hy sinh một phần thân thể để bảo vệ Tổ Quốc. Dưới đây là một vài hình ảnh năm 2011.

*

Hoà thượng Thích Không Tánh trò chuyện với các Thương Phế Binh trong dịp phát quà ngày 06/08/2012.

*

Tem VNCH về đề tài Thương Binh: những con tem dưới đây được phát hành cách nhau tới… hai mươi năm! (1952- 1972)

1. Thương-Binh Việt-Nam:

Đặc tính: Loại tem có phụ thu. Kiểu 1đ70+3đ30-nâu thẫm; 3đ30-bưu dụng, 1đ70-giúp Quỹ Cứu-Trợ Thương-Binh. Ảnh vẽ Lá quốc-kỳ và ba thanh-kiếm tượng trưng sức mạnh của Quân-Lực Việt-Nam Cộng-Hòa (qua ba quân chủng Hải, Lục và Không-quân). Do nhà Thomas de la Rue Londres thực hiện. Số lượng in: 500 ngàn. Phát hành ngày 21/12/1952 nhân dịp Ngày Thương-Binh toàn-quốc. Dấu kỷ niệm: Nhật ấn kỷ niệm “21/12/1952” Ngày “Thương-Binh” bằng Việt ngữ và Pháp ngữ tại các Bưu-Cục Hà-Nội, Hải-Phòng và Sài Gòn.
(sđd)

.

2. Bộ tem Người thương binh: phát hành ngày 01/09/1972

(Riêng mẫu tem Thương binh in lại giá tiền được phát hành ngày 01/06/1974)

*

Phụ bản: (nguồn: internet)

1. Con tem thứ tư trong bộ Tết Trung- nguyên:

2. Con tem trong bộ tem Người thương binh: