Cá Nhân với Tổ Quốc

Tác giả: Linh mục Cao Văn Luận

Tổ quốc là đại gia đình nòi giống, là giang sơn của tổ tiên để lại; đối với tổ quốc chúng ta thường có những tình cảm mạnh mẽ sâu xa như đối với gia đình và nhiều khi còn hơn. Tổ quốc có một ảnh hưởng lớn trong việc cấu tạo nhân cách của mỗi người, giá trị đạo đức của chúng ta tùy thuộc rất nhiều vào thái độ của chúng ta đối với quê hương.

(hình: internet)

A. Tổ quốc là lò huấn luyện cá nhân.

Tổ quốc, trước hết, là giải đất có bờ cõi rõ ràng mà tổ tiên đã dày công khai thác và bảo vệ để lối lại cho con cháu, nhưng tổ quốc lại còn gồm cả một nền văn hóa riêng, nghĩa là một thứ tiếng nói với tất cả các ý tưởng nó lưu chuyển, tất cả tác phẩm văn chương nó phát biểu, một sinh hoạt kinh tế được định đoạt tùy theo điều kiện địa dư và thủy thổ, một lịch sử gồm nhiều kỷ niệm di tích nghìn năm để lại và những nỗi lo âu chung, những quyền lợi chung; tất cả các điều ấy tạo nên một bầu không khí riêng biệt đem lại cho chúng ta một quan niệm riêng về đời sống với một sự cảm biết riêng về thiện và mỹ.

Giải đất kia với văn hóa kia là thân xác của tổ quốc, nhưng thân xác ấy còn có một linh hồn; mà chính linh hồn của tổ quốc mới là yếu tố ảnh hưởng đến sự cấu tạo của nhân cách chúng ta. Hồn của tổ quốc tức là những hoài niệm quá khứ vẻ vang của giống nòi, là những bức gương xán lạn các vị anh hùng hào kiệt của giống nòi để lại, những hoài niệm ấy, những bức gương ấy với những nguyện vọng tổng quát và cao thượng của nước nhà kết thành một tiếng gọi xa xăm mà mãnh liệt thúc bách chúng ta phải giày đạp những tư lợi ích kỷ và đi đến một lý tưởng tốt đẹp, để tìm kiếm những giá trị thiêng liêng, những giá trị đạo đức.

B. Tổ quốc là trường hùng dũng.

Trong gia đình, chúng ta học tập lòng thương yêu tận tụy và tương trợ anh em, trong nghề nghiệp chúng ta học tập sự mến chuộng công ăn việc làm, và sự trọng đức công bằng, nhưng hai khu vực ấy chỉ đào tạo ra những đức tính trưởng giả, còn thiếu sự hy sinh, hy sinh cả tính mạng, sự hy sinh ấy là một điều mà tổ quốc đòi hỏi phải có, những lúc tổ quốc bị xâm chiếm; thời kỳ chiến tranh là thời kỳ tai hại, nhưng cũng là thời kỳ sản ra những tâm hồn hào kiệt, biết chết để bảo vệ giang sơn, giống nòi.

Đạo Đức Học (trang 60-61), nhà in Đại Học, Huế.
(kiểm duyệt số 3513 ngày 23-12-1957)

—————————————————————–

.

Tôi Thấy Em Thấp Thoáng Áo Về

Tôi thấy em
Thấp thoáng áo mẹ về
Tà áo dài trắng mẹ may
Họ không cho em mặc

Nhưng em đứng đó, thẳng người, nghiêm trang
Như em học trò muôn thuở hiền lành, lễ phép, nề nếp
Và hiên ngang

Nếp áo của mẹ, của cha, của thầy, của cô, của trường lớp
Nếp áo vinh quang của quê hương bốn ngàn năm
Áo hình chữ S đi suốt những chặng đường lịch sử
Mà chưa hề lấm bẩn

Quê hương mình bây giờ rách rưới
Em học trò đứng lên giữa hỗn mang cuộc đời
Đem lại một nụ cười tươi

Quê hương hôm nay hãnh diện có các em
Phương Uyên ơi, Nguyên Kha ơi
Đứng thẳng lên các em nhé
Áo trắng dân chủ
Thấp thoáng về trên đôi vai các em

Hạ Huyên 72 (Cam Li Nguyễn Thị Mỹ Thanh)
danlambaovn.blogspot.com