Cửa mở rồi, vui quá! (*)

(Những dòng chữ vụng về nơi đây không mang lại thêm gì cho Nhà Văn, bởi Nhà Văn đã là người của công chúng, nhưng việc viết ra những điều này- với tôi là một niềm vui khôn tả.)

Cảm thụ văn chương tới độ say mê một tác phẩm, tác giả nào đó là điều dễ hiểu và rất đỗi bình thường, vì dường như những người mê đọc sách đều kinh nghiệm chuyện này. Hôm nay tôi muốn bày tỏ cảm nghĩ về một Nhà Văn mà tôi ái mộ từ nhỏ, khi mới tập đọc những dòng chữ đầu đời; đồng thời muốn loan một tin vui.

Đứa trẻ con tôi ngày xưa ấy đã may mắn được “làm quen” với chữ nghĩa bằng cả một thế giới thần tiên là các truyện ngắn, truyện dài và thơ trong bán nguyệt san Tuổi Hoa; thế giới đó còn là các cuốn Tuổi Hoa xanh, đỏ và tím thật “hấp dẫn”. Thế rồi đứa bé bị lạc vào “mê hồn trận” các tác phẩm của một nhà văn chuyên viết cho Tủ sách Tuổi Hoa. Nó đã yêu thích cái khu vườn xanh những hoa lá này đến độ “mê” luôn tác giả, và cho rằng gặp được tác giả còn khó hơn cả gặp phi hành gia.

Biến cố 30.04.1975 ập đến. Văn chương bị tận diệt, sách vở bị đốt, kể cả sách của “phi hành gia”.

Nền giáo dục xhcn đã cố gắng tẩy não học sinh bằng cái gọi là văn học cách mạng. Các tác phẩm của “phi hành gia” được nó xếp vào một ngăn kéo trong ký ức và dần phủ một lớp bụi thời gian (cố nhiên, làm sao tránh khỏi). Thỉnh thoảng nó cũng thoáng nhớ về tác phẩm và thắc mắc về tác giả, nhưng tác phẩm chỉ là những kỷ niệm mờ nhạt không rõ nét của quá khứ, còn tác giả vẫn là một dấu chấm hỏi đầy bí ẩn.

Thời gian qua đi… nửa đời rồi cũng đã nhầu áo xưa (1), nhờ một cái (tạm gọi là) “duyên”, tôi giờ biết rằng trong một quãng thời gian dài hơn nửa đời người, Phi hành gia- Nhà Văn mà mình cất giữ “hình ảnh” trong tim bao năm ấy đã từng chọn lựa một thái độ sống. Nếu hình dung quãng đời sáng tác của Nhà Văn như một bản nhạc, thì bản nhạc ấy đã có nhiều dấu lặng tròn, liền ngay sau những tiết tấu sôi động nhất.

Chọn lựa một điều nào đó cũng đồng nghĩa với từ bỏ nhiều thứ. Giữa một xã hội gian tà, sa đọa, Nhà Văn đã chọn sống trung thành với những điều mình viết, để cho Văn vẫn là Người, ngõ hầu diễn tả cho trọn lời: Sống và Viết phải đi đôi (2). Nhưng trong “nghiệp” văn chương, tôi cho rằng cách chọn lựa này làm Nhà Văn đau đớn như phải cắt lìa một chi thể. Nhà Văn đã chọn im lặng vì đời không thể bẻ cong, tô màu điều không thể có (3). Nhà Văn đã chấp nhận ngừng viết hơn là gắng gượng để rồi phải uốn cong ngòi bút. Nhà Văn đã không chối bỏ chính mình, nhưng giữ vẹn toàn một nhân cách đã có những năm tháng được rèn luyện dưới mái gia đình, học đường và trong các công tác phụng sự xã hội hết sức sôi nổi thời học sinh- sinh viên. Nhà Văn không những sống với nhân vật mà còn sống những điều mình viết, và tôi thấy nơi đó một gương mẫu để noi theo.

Mãi đến khi quê hương khuất bóng hoàng hôn (4), cây bút của Nhà Văn mới gặp được những mảnh đất lành. Nhà Văn đi xa nhưng vẫn muốn lưu giữ và phát triển cái “hồn Việt Nam”, vẫn hy vọng bảo vệ tính trong sáng của tiếng Việt và đáp lại sự đón nhận của độc giả (5), bởi Quê hương không phải chỉ là mảnh đất, mà còn chứa cả tình người(6). Mặt khác, điều quan trọng hơn hết là Nhà Văn đang ở trong tim rất nhiều người, những độc giả của “ngày xưa” và cả những độc giả mới sau này, thế nên việc cầm bút lại của Người góp phần cho tình về lại với tình, cho ngàn sau mãi đẹp xinh cõi người. (7)

Độc giả yêu mến Nhà Văn vì nhiều lẽ: Nơi các nhân vật, họ bắt gặp được hình ảnh của chính mình hoặc người thân. Hơn nữa, nếu hiểu con người như một sự đan xen giữa hai mặt thiện và ác, thì nơi tác phẩm của Nhà Văn, độc giả tìm thấy “cái thiện” tận sâu thẳm trong lòng mình. Thêm vào đó, các nhân vật và câu chuyện luôn được xây dựng theo chiều kích hướng thiện: đề cao tình cảm gia đình, thầy trò, bạn bè, lòng nhân ái, tình yêu quê hương, hun đúc tinh thần tự hào dân tộc… Quả nhiên khi văn chương chuyên chở được những tấm lòng, những từ tâm… thì nó sẽ sống mãi (8). Mặt khác, qua lời văn nhẹ nhàng, có sức lay động lòng người, độc giả dễ dàng nhận thấy những vấn đề, những ý tưởng rất gần gũi, bàng bạc với cuộc sống quanh họ bỗng được tác giả chuyên chở bằng cái vỏ bọc ngôn ngữ thật bình dị, thân thương.

Một nơi chốn để lưu trữ các tác phẩm của Nhà Văn là điều thật cần thiết, hầu cho những người hâm mộ dễ dàng tìm đọc những cái từng là những mảnh đời, từng là một phần tuổi trẻ, từng một thời góp phần làm nên phong cách của họ. Nơi chốn ấy, khu vườn ấy vừa mới có, nó là một món quà được trao tặng từ một thân hữu của Nhà Văn. Đây là một tin mừng nhưng không gây ngạc nhiên, bởi lẽ Nhà Văn có quá nhiều người ái mộ.

Hôm nay một trang web “đẹp”, một khu vườn “xanh” vừa mở ra. Tôi cho rằng Khu Vườn sẽ thu hút ngày càng nhiều độc giả, những người thành tâm thiện chí đi tìm Chân Thiện Mỹ, là những giá trị cao đẹp mà Thượng Đế đã phú ban cho nhân loại. Chúng ta tin rằng khi mà xã hội có thêm những điều thiện, điều tốt đẹp thì cái ác, cái xấu sẽ bị đẩy lui. Chợt nhớ tới một câu nói của Victor Hugo, tuy không chính xác lắm với trường hợp này: “Mở cửa một trường học là đóng cửa một khám đường”.

Vào Khu Vườn thân ái xanh những hoa lá kỷ niệm này, mọi người sẽ ngạc nhiên một cách thú vị bởi không chỉ được ngắm nhìn cách bài trí rất nghệ thuật mà còn được đọc những tác phẩm văn chương, nghe giọng đọc truyện của chính tác giả, thưởng thức tiếng hát (có thể gọi là “vượt thời gian”) và nghe giọng ngâm thơ thật truyền cảm nữa.

Xin chân thành cảm ơn Nhà Văn vì những đóng góp quý báu, những nỗ lực tài bồi cho nền văn học nước nhà. Kính chúc Nhà Văn nhiều sức khoẻ và có thêm nhiều tác phẩm mới. Đồng thời xin cảm ơn những người đã bỏ công tạo trang web hết sức dễ thương này.

Tôi muốn reo lên lời thơ này nhiều lần: Cửa mở rồi, vui quá! (*)

Xin hân hoan giới thiệu với cả nhà: “Khu Vườn” của Nhà văn CAM LI NGUYỄN THỊ MỸ THANH.

Kính thưa Chị Cam Li rất quý mến,
Em sẽ lại tiếp tục làm một “con mọt sách” lục lọi trong “Tủ Sách” của Chị. Con mọt sẽ không làm rách sách của Chị như ngày xưa nữa, bởi như Chị từng nói: “Sách không còn ở trên giấy, sách ở trong lòng”.

Em xin phép gõ lại bài thơ này kính tặng Chị:

BÀI BẠCH HẠC
(thơ Lê Nguyễn Mai Trắng)

CHO CHỊ NGUYÊN LY
Như hoa cúc nở vàng trên năm ngón
Thấy nụ cười đã chín lúc bình minh
Xin một chút hương hoa chưa nở trọn
Tặng mùa xuân vương vấn biết bao tình.

CHO CHỊ HỒNG HẠNH
Trong đôi mắt u hoài em thương ấy
Có đôi chim cánh nhỏ đã bay về
Mang theo cả trời xuân nồng ngây ngất
Thoáng rộn ràng chao động mấy cơn mê.

CHO MỸ THANH
Trời buồn không có mây xanh
Ai buồn vì bóng Mỹ Thanh gầy gầy?
Xuân về cô bé có hay
Dương cầm vụn vỡ, ngón tay Thanh đàn.

CHO RIÊNG MÌNH
Mùa xuân thích mặc áo vàng
Để yêu hoa cúc, để nàng làm duyên
Thèm nghe tiếng hót chim quyên
Thèm trông bóng bạch hạc chuyền trong mây.

(trong Bán nguyệt san Tuổi Hoa số 196 ngày 01.03.1973)

***

(*): thơ Chị Cam Li Nguyễn Thị Mỹ Thanh
(1, (3) và (7): thơ Chị Trần Thị Nguyệt Mai
(2) và (5): lời Chị Cam Li Nguyễn Thị Mỹ Thanh
(4): thơ Thôi Hiệu
(6): trích chương cuối Người Khắc Bia Mộ- truyện dài Cam Li Nguyễn Thị Mỹ Thanh
(8): trích comment của Chị Trần Thị Nguyệt Mai

*

Chị Cam Li ưu ái gởi tặng trang PV bài Maman oh Maman. Xin mời cả nhà cùng thưởng thức.

Maman oh Maman

Maman, oh Maman, toi qui m’as donné
Tant de tendresse depuis tant d’années,
Tu le sais bien, quand je serai grand,
Je penserai à toi Maman.

Maman, oh Maman, le jour et la nuit,
Je veillerai toujours sur ta vie.
Je serai là à tous les instants
Pour te protéger Maman.

1. Je te promets, si jamais tu pleures,
De te serrer fort sur mon coeur.
Il n’y aura pas d’amour aussi grand
Que mon amour pour toi, Maman.

Maman, oh Maman, quand tu me souris,
C’est un soleil qui chasse la pluie.
J’essayerai de sourire au temps
Cha-que jour pour toi Maman.

2. Je te promets si jamais tu pleures
De te serrer fort sur mon coeur.
Il n’y aura pas d’amour aussi grand
Que mon amour pour toi, Maman.

Maman, oh Maman, toi qui m’as donné
Tant de tendresse depuis tant d’années,
Tu le sais bien, quand je serai grand
Je penserai à toi, Maman.
Tu le sais bien, quand je serai grand
Je penserai à toi, Maman.