Thơ Trần Thị Nguyệt Mai

Nhờ một khám phá tuyệt vời của chị Nha Trang, em được biết thêm về người gởi tặng một số Truyện Ngắn của Cam Li Nguyễn thị Mỹ Thanh.

Một vùng trời kỷ niệm của chị đây, chị Mai ơi:

***

Bài thơ này tác giả đã gửi cho Tuổi Hoa nhưng chưa kịp đăng vì biến cố tháng tư năm 1975:

Đứng ngoài cổng trường

Đã biết bao lần tôi bật khóc
Khi về trường cũ lá me bay
Còn đâu năm tháng xưa ngà ngọc
Buồn hơn mưa nhỏ buổi chiều nay…

Đứng ngoài cánh cổng tôi nhìn mãi
Mái ngói rêu xanh phủ phủ dày
Bảng phấn, tường vôi màu thân ái
Tất cả dường như chẳng đổi thay

Có tiếng đọc bài vang vọng rõ
Và lời giảng giải vẫn êm êm
Tôi thèm muốn quá về tuổi nhỏ
Ngồi ngoan chăm chỉ học như em

Sao cánh cổng trường luôn khép chặt
Như thể quay lưng với một người
Thánh thót rơi rơi dòng nước mắt
Mà nhớ thương hoài mãi chẳng vơi…

Trần thị Nguyệt Mai
1974

***

Còn đây là bài thơ “Ru giấc đông xưa” của chị Trần thị Nguyệt Mai (đã đăng ở Tuổi Hoa số 220) được chị Cam Li phổ nhạc:

***
Một số bài thơ chị Trần thị Nguyệt Mai làm tặng bạn:

Chiêm bao
tặng Kim Chung

Thấy người đến giữa mộng mơ
Ngạc nhiên quá đỗi chẳng ngờ được đâu
Thấy người đem lại cau trầu
Cùng với bánh cốm, chè tàu.. cưới em!

——-
Bên ni, bên tê
tặng Diễm Nga

Bên tê con sông trời mưa hay trời nắng?
Ở bên ni vời vợi nhớ mong
Em gọi mãi răng chàng im lặng
Nước mắt đầy nhỏ xuống những giọt trong..

Bên tê con sông trời buồn hay trời vui?
Mà răng em không thấy chàng cười
Lối về bước nhỏ em thầm khóc
Ơi chàng cứ lạnh lùng ghê nơi!

Bên tê con sông có những hàng cây
Chàng qua bên đó, chàng về bên đây
Chàng nào nghe tiếng chim sẻ hót
Nên em muốn một lần làm mây

Mây bay theo chàng đến phương xa
Khi mô mây buồn nhỏ lệ nhạt nhòa
Chàng hôn mưa ướt trên môi ấm
Tình mây và chàng mãi chẳng phôi pha…

—–
Gửi Huế
tặng Hiền Thy Họa My

Có những hôm trời Sài Gòn mưa nhỏ
Ta nghe buồn và nhớ quá em thơ
Sao chúng ta vẫn mãi hoài cách trở
Ngày gặp nhau…Ôi biết đến bao giờ!

Có những hôm mây Sài Gòn xanh lắm
Ta muốn mang gửi tặng Huế thân yêu
Thay sắc mây màu đen buồn u ám
Của những ngày mưa ròng rã sáng chiều

Có những đêm tìm vì sao sáng nhất
Ta gọi thầm và ngỡ đó là em
Sẽ hái nhẹ một nụ hoa thơm ngát
Nhờ gió mang trao đến Huế thân quen

Những sáng, những trưa, những chiều, những tối
Bất cứ lúc nào và bất cứ ở đâu
Em vẫn mãi trong tim ta rực rỡ
Có biết không người yêu dấu suốt đời?

—–

Về lời hẹn tháng tám
Tặng Hiền Thy Họa My

Vẫn nhớ lời hẹn cũ
Tháng tám sẽ về thăm
Mà chừ em thấy đó
Mãi biền biệt hơi tăm…

Ta tưởng tượng đôi mắt em ngơ ngác
Chiều phi trường đứng đợi bóng người xa
Thôi Huế nhé, chớ trách ta bội bạc
(Vẫn nhớ mãi em, chim nhỏ sơn ca)

Những cánh thư sau này em gửi
Trách ta hoài sao chẳng về thăm
Sao mải mê dặm trường rong duổi
Mà chẳng về dù Huế rất gần…

Chừ ta sẽ chẳng dời ngày hẹn
Vì trong ta ngày tháng vô chừng
Một dịp tình cờ nào ghé đến
Gặp nhau rồi Huế có dửng dưng?

***
Chị Mai có nhiều thơ được đăng trên Tuổi Hoa thời 1973-74 ngày xưa ấy có mặt trong truyện ngắn dưới đây:

Mùa Xuân Mai Vẫn Nở

Cam Li Nguyễn Thị Mỹ Thanh

– Lời tác giả: Tên của các nhân vật chính trong truyện đã được tác giả thay đổi. Mọi sự trùng hợp, nếu có, đều là ngoài ý muốn. Kính mong quý độc giả thông cảm.

***

Khu vườn dễ thương mang tên Tuổi Hoa, nơi nuôi dưỡng những cây bút tuổi học trò, nằm khiêm nhường bên cạnh nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế đường Kỳ Đồng Sài Gòn. Mặc cho ngoài đường nhộn nhịp đông đúc, bên trong khuôn viên nhà thờ thật êm ả.
Muốn đi vào tòa soạn Tuổi Hoa, Ly phải qua nhà sách Đức Mẹ. Đến một hành lang ngắn, Ly gõ cửa căn phòng đầu tiên và rón rén thò đầu vào, gặp Cha Chân Tín, vị chủ nhiệm của báo, Ly lên tiếng chào Cha. Cha với nụ cười thật hiền hòa, lúc nào cũng hỏi han Ly. Rồi tiếp đến, sang chào bác Trường Sơn là thư ký tòa soạn, Ly nhận một lô thư từ để đem về căn phòng nhỏ của mình. Bác Trường Sơn vẻ nghiêm nghị nhưng luôn sẵn sàng nở nụ cười ưu ái đối với Ly và chỉ dẫn cho Ly những điều cần thiết trong công việc. Sáng đi học, chiều đi làm thư ký nhỏ kiêm “thầy cò”(1), Ly cảm thấy vui lắm.
Những buổi chiều khi đã xong công việc của tòa báo, Ly thường hay thơ thẩn đi qua phía nhà thờ. Ly không vào bên trong giáo đường, mà dừng lại trước hang đá có tượng Đức Mẹ. Những bó hoa tươi mọi người đem đến sắp xếp trang trọng xung quanh chân tượng, bên cạnh những tấm biển nho nhỏ ghi dòng chữ “Tạ ơn Đức Mẹ”. Không gian yên tĩnh thật dễ thương. Ly để tâm tư chìm vào lời cầu nguyện.
Cái thời xa xưa, mỗi khi bác Trường Sơn bảo Ly viết bài, thì ý tưởng ở đâu tuôn trào dào dạt. Nhất là đến Tết, không khí nhộn nhịp của tòa soạn làm cho cô bé tăng thêm cảm hứng. Thuở đó, Ly hăng say viết. Viết như mình thở vậy. Hầu như chỉ cần một hình ảnh lướt qua trước mặt, thậm chí trong ý nghĩ, hay chỉ cần một từ ngữ nào đó, cũng đủ gợi nên cả một câu chuyện. Các bạn đọc nhỏ tuổi đến chơi tòa soạn vào những chiều thứ bảy, thường đặt ra cho Ly những câu hỏi đại khái như :”Truyện của Ly viết là thật hay là tưởng tượng?”. Ly cũng thành thật nói ngay: “Là thật, đan xen với những điều tưởng tượng”. Và thế là Ly đã có những người bạn văn nghệ thật dễ mến đến gặp gỡ, trò chuyện thường xuyên. Cuộc sống của cô học trò và rồi trở thành cô sinh viên xem ra có vẻ bình yên với những bài viết đăng đều đặn trên những kỳ bán nguyệt san, và thỉnh thoảng một quyển truyện dài dành cho tuổi mộng mơ. Nhưng bên cạnh đấy, cô có một góc đời khác: sống với công việc xã hội, vì thế những mảnh đời thật từ đó cô đã đem vào trong văn. Đơn giản là như thế!
Trong những người bạn gần gũi với Ly nhất, có cô bé thi sĩ nhỏ Quỳnh Mai. Cặp kính cận gắn trên khuôn mặt bầu bĩnh làm Quỳnh Mai có một vẻ hóm hỉnh dễ thương. Quỳnh Mai thường đến chơi với Ly, nói chuyện một chút và ngồi yên lặng xem những trang báo mà Ly đang sửa. Từ ngữ chuyên môn gọi đó là những “bản vỗ” (2), nghĩa là những bản in nháp để Ly sửa chính tả hay những chữ sai nếu có, rồi khi đã được thợ nhà in sắp chữ lại cho hoàn toàn đúng mới đem in thật để phát hành. Quỳnh Mai cũng hay xin phép bác Trường Sơn cho theo Ly xuống nhà in để xem những cỗ máy in thật lớn, tiếng máy dập ì ầm làm át cả tiếng nói, và ngắm những chồng báo cao ngất ngưỡng, những hộc gỗ to tướng đựng đầy những mẫu chữ khắc bé tí xíu, chữ nào để riêng hộc nấy; rồi đến những nơi đóng gáy, cắt xén…. Chao ôi, công việc trong nhà in thật là bận rộn, khiến cô bé Quỳnh Mai rất ngạc nhiên. Cô bé nhìn “chị Ly” của mình với tất cả vẻ thán phục. Nhưng Ly đã quen rồi! Có chăng là cái ngày đầu tiên tiếp nhận công việc làm “thầy cò”, Ly cũng “ngố” không kém. Học hỏi từ từ rồi đâu cũng vào đó. Trong tòa soạn thì Ly được xem là em út, nhưng đối với các độc giả nhỏ tuổi trạc bằng Quỳnh Mai thì Ly được làm chị. Ngoài việc làm “thầy cò”, Ly giúp bác chủ bút trả lời thư tín, sắp xếp bài vở và, quan trọng nhất, là viết bài!
Mùa xuân năm đó, tòa soạn nhộn nhịp hơn cả bình thường với không khí chuẩn bị cho báo Tết. Căn phòng nhỏ mà Ly làm việc mỗi buổi chiều cũng là phòng hội họp. Những người phụ trách các mục thường xuyên của tờ bán nguyệt san Tuổi Hoa, như các anh Hà Tĩnh, Quyên Di, Trinh Chí, họa sĩ Vi Vi, thầy Hoàng Đăng Cấp.., mỗi người một vẻ. Anh Quyên Di nhỏ nhẹ, anh Hà Tĩnh điềm đạm, anh Trinh Chí vui vẻ, thầy Hoàng Đăng Cấp nói rất nhanh và kể chuyện rất hay, riêng họa sĩ Vi Vi trong lớp áo nhà binh rất vui tính, ân cần và lúc nào cũng tài tình với ngọn bút lông. Bên cạnh đó, còn có những cây bút trẻ cộng tác viên cùng về tụ tập tại căn phòng nhỏ của Ly, hỏi han, bàn luận vui vẻ. Nhân đó, Ly cũng trao cho từng anh chị những bức thư do độc giả gửi đến. Lại những điều chia xẻ thật vui. Khi gần tối, mọi người đã về hết, chỉ còn Quỳnh Mai ở lại cùng với Ly để giúp dọn dẹp căn phòng, Ly lại có một người khách mới đến. Một cô bé!
Mai Vi nhỏ hơn Ly bảy tuổi. Khi cô bé xưng tên, Ly biết ngay đó là vị độc giả thiếu nhi tuần trước đã viết cho Ly một bức thư làm quen. Và bây giờ thì quen thật. Như đã từng biết nhau, họ tay bắt mặt mừng. Và dĩ nhiên, có duyên gặp gỡ cả Quỳnh Mai nữa. Hai cô bé thích thú khi thấy có cùng tên Mai. Có lẽ những lời khách sáo không dành cho những người bạn nhỏ này, nên cả ba người đã vào chuyện rất nhanh. Mỗi người tự kể chuyện về mình và hỏi thăm hai người kia. Đối với Ly và Quỳnh Mai, cuộc sống khá êm ả: sinh ra, lớn lên và học hành tại thành phố. Riêng Mai Vi lại có cả một khung trời cơ cực. Tuổi thơ không yên bình trải ra tại một làng nhỏ ở quận Đông Hà thuộc tỉnh địa đầu Quảng Trị. Lên tám tuổi, cô bé đã hứng chịu một tai ương đau lòng. Nhà thờ bị pháo kích từ phía bên kia, trong khi đang có đông đảo giáo dân làm lễ. Bà ngoại và Mai Vi đều bị mảnh đạn hỏa tiễn làm mất cả đôi chân. Người mẹ góa bụa của Mai Vi phải gánh vác gia đình, làm lụng vất vả để nuôi sáu miệng ăn. Rồi mùa hè đỏ lửa, cả gia đình gồng gánh nhau chạy vào nam trên đại lộ kinh hoàng. Đến vùng đất tương đối yên lành, gia đình em được hội thánh giúp đỡ tạo dựng cơ nghiệp ở Bình Tuy. Mai Vi và các em theo học ở làng Bồ Câu Trắng, dưới sự chăn dắt của một vị linh mục nhân từ.
Khi Mai Vi nói xong câu chuyện về mình, nét mặt cô bé vẫn bình yên trong một vẻ cam chịu. Nhưng Ly và Quỳnh Mai thì nước mắt ràn rụa. Mai Vi nói bằng giọng Quảng Trị dễ thương:
– Chị Ly biết không, em vào trong ni, có thời gian ở làng Bồ Câu, đọc sách báo nhiều, em mới biết có Tủ sách Tuổi Hoa. Tình cờ một hôm bạn em tặng cho em một quyển truyện của chị, truyện “Khúc lan can gẫy”, em cảm thấy em giống như nhân vật người thương binh trong ấy. Em thấy thương mến chị, và em quyết tìm đến chị đấy!
Quỳnh Mai lau nước mắt, gượng cười:
– Còn chị, Mai Vi biết không, hễ chị Ly viết truyện thì chị Mai cảm tác thành thơ. Vậy nên bây giờ ba chị em mình kết nghĩa luôn nhé!
Ly ôm hai cô em gái vào lòng:
– Cám ơn Phật, cám ơn Chúa đã cho chị em mình gặp nhau. Nè, để chị nhờ chú Hai ở nhà in chụp cho chúng mình một tấm ảnh, há!
Khi Ly chạy xuống nhà in rồi trở về phòng, chú Hai sắp chữ cũng lên theo. Ba chị em kết nghĩa đứng bên nhau. Ly làm chị nhưng bé nhỏ hơn cả. Quỳnh Mai làm bộ nhón gót. Còn Mai Vi, trên đôi chân dài bằng gỗ, em là người cao lớn nhất.
Quỳnh Mai là cô bé thích làm thơ, những vần thơ ngắn nhưng cô đọng tình cảm của một cô học trò. Quỳnh Mai mơ mộng khi nhìn những con chim nhỏ bay vào những ô cửa lớp rồi lại bay ra; khi nhìn lên trần nhà của lớp học, suy nghĩ về những tổ chim ấm áp được xây trên cánh quạt đã hư. Quỳnh Mai như cô bé bâng khuâng trước viễn ảnh ngày mai sẽ lớn, ngày hồn nhiên sẽ qua, để một chiều một sớm… thấy đời những xót xa… Những vần thơ trong sáng của cô bé được đón nhận với chân tình của độc giả. Và cô bé lại thích làm Ô chữ. Ô chữ, là trò chơi, là tiết mục không thể thiếu trong các tạp chí thiếu nhi. Nhìn Quỳnh Mai cắm cúi làm Ô chữ, cặp kính cận hơi trễ xuống, Ly bật cười. Ly tự hỏi không biết cô bé mũm mĩm này sẽ có được một cuộc sống hồn nhiên và bình dị như những vần thơ của cô hay không.
Còn Mai Vi, không viết văn làm thơ nhưng rất say mê đọc sách. Những năm tháng ấu thơ cô bé sống nhiều dưới hầm hơn là trên mặt đất. Cô bé đến trường học và cả khi ngồi trong lớp cũng luôn sẵn sàng chui xuống hầm. Tuổi nhỏ của Mai Vi có một ngả rẽ hãi hùng là thời điểm tai nạn đến làm em lìa bỏ đôi chân. Sau khi ở bệnh viện về, em vẫn phải ở dưới hầm. Trong nỗi đau đớn của chính mình, em còn phải chứng kiến nỗi đau của bà ngoại. Có một lần bà ngoại nghe tiếng đạn pháo kích ngay gần miệng hầm, bà quên rằng mình không còn đôi chân, bà lao xuống giường để chạy và đã ngất đi vì đau đớn. Em hiểu được cái gì là sự chịu đựng, vâng, chịu đựng đến tê dại.
Từ lúc có Mai Vi, Ly và Quỳnh Mai siêng đến thăm em ở nhà vị bác sĩ người Mỹ giúp em theo dõi vết mổ. Em đã phải qua nhiều cuộc giải phẫu nữa vì xương vẫn tiếp tục phát triển. Xong đợt điều trị, Mai Vi xin về lại Bình Tuy để sống với gia đình và tiếp tục đi học.
Mùa xuân 1975 là mùa xuân cuối cùng của ba chị em kết nghĩa. Hai cô bé mang tên Mai đến rồi đi mất. Những ngày tháng ở lại Việt Nam, Ly không nhận được tin gì của Quỳnh Mai và Mai Vi nữa. Ly đã lạc họ. Không còn nữa khu vườn tuổi trẻ thơm hương của Tuổi Hoa. Tòa soạn đã biến mất. Và những năm sau đó, khu vực nhà in biến thành một nhà quàn để tổ chức tang lễ. Những lần đi ngang đó, Ly ngừng lại, lang thang tìm một chút gì quen thuộc. Chú Hai và những người thợ cần cù trong nhà in, bây giờ chắc đã đi tứ tán để tìm phương kế sinh nhai nơi đâu không biết. Bên nhà thờ Dòng Chúa Cứu Thế, vẫn vang lời kinh cầu, vẫn có những người đứng yên lặng thầm khấn nguyện trước tượng Đức Mẹ, vẫn có những bó hoa tươi bình an nép bên chân tượng, vẫn có những tấm biển nho nhỏ ghi dòng chữ “Tạ Ơn Đức Mẹ”; nhưng bên này, tòa soạn Tuổi Hoa, như thể chưa từng đã có. Cha Chân Tín còn ở lại nhưng Ly không hề gặp Cha bao giờ. Bác Trường Sơn đã ra hải ngoại. Tòa soạn đã đóng cửa. Ly chỉ còn để cái tên “Tuổi Hoa” nằm trong một góc u hoài của trí nhớ. Ly thở dài bước đi. Có lúc như nghe văng vẳng tiếng cười nói trong những chiều thứ bảy vui tươi. Những gương mặt thân quen lướt qua trong đầu: những người còn sống, gặp lại rồi, hay đã xa vời mọi nẻo, cùng những người đã chết, đó là những thi sĩ, văn sĩ học trò ngày nào xếp bút nghiên lên đường chinh chiến….
Những mùa xuân thản nhiên đi qua trong đời. Người đọc không thấy Ly viết gì nữa. Ly vẫn sống đó, nhưng mặc nhiên đã gác bút.
Đất Mỹ, lạ, rồi cũng trở thành quen.
Nhiều người sống trên đất Mỹ nhưng xem nơi đó như một người chồng hờ.
Ly không như thế. Ly đến xứ Mỹ như tìm đến một người bạn chưa thân nhưng đã biết. Cũng như trong đời Ly, vốn đã có duyên gặp gỡ với những người bạn dễ thương, như Quỳnh Mai, như Mai Vi, khi gặp nhau là có thể nói chuyện được với nhau vì đã có một cái gì gắn bó rất vô hình. Đất Mỹ không phải là cái cây bằng vàng mà ai cũng có thể vói tay là hái được trái. Đây cũng là nơi đầy những khó khăn thử thách. Những người chấp nhận đánh đổi nhiều thứ chỉ để lấy một thứ đều biết rằng phải vượt qua rất nhiều gian nan. Sống trên đất Mỹ, đặc biệt là ở giai đoạn suy thoái kinh tế, lại càng thấm câu “Xin nhận nơi này làm quê hương dẫu cho khó thương” (3). Hai mươi mấy năm tưởng không rứt ra được vì muôn ngàn mối ràng buộc, cuối cùng cũng phải chọn rời bỏ quê nhà Việt Nam với lòng nhớ thương ray rứt những người thân yêu. Đến nơi đây, với đôi bàn tay trắng, Ly cùng gia đình tạo dựng lại tất cả. Và đã có một quê hương thứ hai.
Một đôi lần có những người quen hỏi Ly sao không viết lại, vì đâu có gì ngăn trở nữa, Ly mỉm cười: “Vâng, thì viết lại!”. Một chục cái “vâng” như thế rồi chìm luôn. Thảo nào người ta nói muốn sáng tác cần phải có cảm hứng. Ly có một vài bài viết đăng trong tập san của một hội ái hữu cựu học sinh rồi lại chìm nữa. Chẳng lẽ ở cái xứ này người viết sẽ không còn cảm hứng? Ô không! Nhưng… hãy để mọi việc tùy duyên!
Bỗng một hôm Ly tình cờ xem trên một website, truyện của mình được một bạn trẻ đánh máy gửi đăng. Ly vô cùng cảm động. Hóa ra mình cũng có thể vào chơi trong những tòa soạn báo “ảo”! Thấy các bạn đánh máy sai quá nhiều lỗi chính tả, trách làm sao được vì có lẽ bạn học hành ở Mỹ, đánh máy tiếng Việt như thế là quý lắm rồi, Ly cảm thấy mình không thể im lặng như một “người quá cố”, nên bắt đầu tham gia vào các diễn đàn và tự đánh máy lại các truyện của mình ngày xưa, gửi đăng. Ngày xưa, người viết hoặc đánh máy bằng bàn máy đánh chữ, hoặc viết tay, rồi thợ nhà in sắp chữ để in ra, không hề có “file” như bây giờ để có thể muốn gửi đi đâu thì gửi. Vì thế Ly đã phải “gõ” lại toàn bộ những truyện của mình. Không thể ngờ được, những người còn yêu mến sách truyện ngày xưa có rất nhiều. Bỗng dưng như tìm được những khu vườn thân mến, Ly dần dần đăng lại các truyện cũ của mình. Và thật đáng ngạc nhiên, có những người bạn chưa từng có mặt ở tòa báo Tuổi Hoa ngày xưa, nay lại có thành tâm sáng lập Tủ sách Tuổi Hoa Online. Và Tuổi Hoa đã sống lại!
Ly đăng đã gần hết những truyện ngắn, truyện dài của mình. Nhưng chỉ là đăng lại, chứ chưa hề viết lại. Và rồi, đến một hôm, khi đánh máy đến trang cuối cùng của truyện dài bị xuất bản hụt vì nộp cho tòa soạn vào tháng tư 1975, Ly bàng hoàng khi nhìn thấy lại tên của Mai Vi, người em gái đã gợi cho Ly cảm hứng viết nên câu chuyện về những thiên thần nhỏ trong làng cô nhi chiến tranh. Mai Vi ơi! Em đâu rồi? Và Quỳnh Mai nữa… Hơn ba mươi năm, ôi thời gian dài quá! Cuộc sống thăng trầm, con người ly tán, có lúc chị đã quên mất hai em, cũng như đã quên mất nhiều người. Không đâu! Chính xác hơn là, ta đã có lúc không nghĩ về nhau, chứ không phải đã quên nhau! Ly ngồi vào máy, nhắm mắt lại… Ngày xưa, chỉ cần một hình ảnh thoáng qua, chỉ cần một từ ngữ, đủ gợi nên cả một cốt truyện. Bây giờ, làng cô nhi chiến tranh, rồi làng Bồ Câu Trắng, rồi Mai Vi … tất cả cuốn đi như một cơn gió lốc rồi sắp xếp lại, nhưng thành hình ảnh của một Việt Nam sau 1975. Ôi, cảm hứng đã trở về! Ly say sưa viết nên đoạn cuối cho truyện dài tưởng đã chấm dứt hơn ba mươi năm trước. Ưu tiên dành đăng là cho Tủ Sách Tuổi Hoa Online, khu vườn làm sống lại những bông hoa tưởng đã úa tàn. Và thật vui mừng, truyện dài xuất bản hụt của Ly giờ đây lại được họa sĩ Vi Vi vẽ cho một hình bìa. Người họa sĩ tài ba của Tuổi Hoa, của thiếu nhi và những cô bé cậu bé mộng mơ, giờ đây đang sống ở nơi ví như một Cà Mau của Hoa Kỳ, chỉ trong vài phút đã vẽ nên một hình bìa, không bằng ngọn bút lông, mà bằng computer.
Cơ duyên lại dẫn Ly đến với Việt Báo Online, với mục “Viết về nước Mỹ”. Ly đã có cảm hứng để viết về những mảnh đời sống trên đất nước này, trong đó có mình. Khác với ngày xưa, khi gửi bài là Ly cầm trao thẳng cho bác chủ bút. Còn báo “ảo” bây giờ, Ly chỉ cần một động tác là “attach” và một “cú click” thế là không cần tốn mấy con tem và cái bì thư. Ban biên tập cũng “ảo” nốt! Nhưng không! Thế giới “ảo” nhưng con người là thật. Ly nhận được email của ban biên tập khuyến khích Ly viết tiếp. Ly trả lời thư, cám ơn Việt Báo đã cho cây bút Ly có nơi chốn để tìm về. Vâng, không phải là “đến”, mà như đã “tìm về”. Thế thôi, ngoài ra Ly không có ước muốn nào khác.
Lại sắp đến mùa xuân!
Ly không có thói quen mỗi mùa xuân lại than thở mình bị chồng thêm một tuổi, nhưng hay tưởng nhớ đến những kỷ niệm đã qua. Thêm một điều: sống ở mảnh đất này, hình như Ly cũng học được cách tạo cho mình tinh thần lạc quan và truyền cái lạc quan cho người khác như truyền một loại “virus”.
“Mùa xuân sắp đến!” Nếu không có lời nhắc nhở này, Ly sẽ không nghĩ đến một quán tính hồ như đã bị lãng quên từ lâu: viết bài báo xuân. Bây giờ Ly không còn có căn phòng nhỏ trong tòa soạn, không còn có những đồng nghiệp, những anh chị em viết văn làm thơ, những bạn đọc, những người thợ cần cù trong nhà in… Tất cả bây giờ nhường cho thế giới “ảo”. Ly hình dung những con người thật, cũng đang miệt mài viết lách, cũng đang chạy đua cho kịp thời gian “ra báo”. Ôi! Thật là sinh động! Thế nhưng sẽ viết gì cho mùa xuân này đây? Chưa biết nữa! Nhưng Ly sẽ viết, như một cách cám ơn mảnh đất, khu vườn đã cho mình có nơi trồng những bông hoa.
Một buổi tối, Ly nhận được một cú điện thoại…
– Chị Ly! Em đây, Quỳnh Mai đây!
– Quỳnh Mai? Là Quỳnh Mai sao? Thật không?
– Thật, chị ơi!
– Em đang ở đâu? Làm sao em tìm ra chị?
– Em đang ở Ohio. Chị không biết em ra sao, nhưng em thì biết chị đã qua Mỹ, nhờ em đọc bài của chị trên Việt Báo. Em mừng lắm, biết đây chính là chị Ly của em rồi! Em biết rằng chị đã qua định cư ở đây. Em đã vào internet tìm ra số điện thoại của chị nè, hay không?
– Hay quá! Nhưng bao lâu nay, em làm gì?
– Năm 87 em vượt biên, chị ạ! Chị không ngờ đâu, con nhỏ Quỳnh Mai hí hửng nhỏ tí teo của chị lại hứng chịu nhiều nỗi khó khăn hiểm nghèo trên biển, nhưng nhờ ơn Trời Phật, em đã vượt qua hết chị ơi!
– Em giỏi quá! Chị mừng lắm! Hãy nói cho chị nghe từ đó đến nay em đã làm gì?
– Đầu tiên em làm việc thiện nguyện chị ạ! Ở Pulau Bidong, Mã Lai, em làm nhân viên thống kê cho trại, rồi chuyển sang Sungei Besi, em làm việc tại văn phòng trợ giúp người tàn tật, rồi sang Bataan học sáu tháng để đi định cư ở Mỹ. Tại Bataan em cũng giúp việc thiện nguyện làm trợ giáo và phụ tá cán sự xã hội, thăm hỏi và giúp đỡ các trại viên gặp khó khăn.
– Ôi! Em thật giỏi! Bây giờ em ra sao?
– Em đã có gia đình và có hai con rồi chị ạ. Bây giờ em và ông xã lo “đi cày” nuôi con.
– Chị cám ơn Trời Phật đã giúp chị em mình tìm lại nhau. Có khi mình đã quên bẵng nhau. Nhưng chị vẫn luôn nhớ đến em, đến mọi người ở Tuổi Hoa.
– Các anh chị ở Tuổi Hoa thế nào rồi hở chị?
– Thầy Hoàng Đăng Cấp, anh Hà Tĩnh, anh Trinh Chí và rất nhiều người còn ở lại Việt Nam. Anh Trinh Chí vừa mới mất vì bạo bệnh. Anh Quyên Di, anh Vi Vi đã yên ổn ở Hoa Kỳ. Còn nhiều nữa, những người viết cho Tuổi Hoa, người đi kẻ ở, chị không biết hết…
Cả hai chị em cùng im lặng. Ly đoán rằng ở đầu dây bên kia, Quỳnh Mai hẳn cũng đang bùi ngùi như Ly, mường tượng ra cảnh thân ái ở tòa soạn Tuổi Hoa. Ngày xưa thoáng qua như một cái bóng, thật không ngờ đã 35 năm!
Giọng Quỳnh Mai nghe ray rứt:
– Còn Mai Vi nữa, phải không chị? Em không biết Mai Vi ra sao. Những lúc ở đảo, em cũng có ý tìm kiếm Mai Vi, hy vọng gặp được em ấy trong số những người tị nạn. Nhưng…
Một tuần lễ sau, Ly nhận được hai bức email chuyển đến từ hai người bạn phụ trách website Tủ Sách Tuổi Hoa Online. Email của Mai Vi! Ly không tin vào mắt mình. Ly còn lẩm cẩm tự hỏi Mai Vi nào đây? Chẳng lẽ lại là một Mai Vi khác?
– A lô! Mai Vi!
– Chị Ly, em đây!
– Là em… là Mai Vi hở? Là Mai Vi của Làng Bồ Câu Trắng?…
– Dạ phải. Chị nghe giọng nói mà không nhận ra em sao?
– Giọng Quảng Trị… Chị nhận ra chứ! Nhưng chị không tin…
– Em được bảo lãnh qua Mỹ năm 90. Chị biết không, khi Làng Bồ Câu Trắng giải tán, em thôi học, sống với gia đình và làm nhiều nghề thủ công để sinh sống. Ngoại em ở lại và đã mất rồi chị ạ! Em đi với mẹ và các em của em.
– Em… ra sao rồi?
– Em đang ở Seattle. Em đã có gia đình, có một đứa con gái mười lăm tuổi. Cháu ngoan lắm, nói tiếng Việt rất rành. Anh nhà em thương em lắm chị ơi! Em đang sống rất hạnh phúc.
– Cám ơn Chúa!!! Chị sẽ đi thăm em, có cả Quỳnh Mai nữa.
– Ôi, hay quá! Chị cũng đã tìm lại Quỳnh Mai sao? Ba chị em mình sẽ gặp nhau!
– Nhưng em hãy nói cho chị biết, làm sao em tìm ra chị?
– Thật là may mắn. Em đọc báo Mục Vụ, một hôm thấy bài đăng nhân lễ Vu Lan, viết về tâm tình của người mẹ, nhìn tên tác giả em biết ngay đó là chị. Theo đường dẫn vào website Tủ Sách Tuổi Hoa, em viết email cho hai anh chị phụ trách để nhờ chuyển thư em đến chị.
– Nhưng báo Mục Vụ làm sao có bài của chị mà đăng?
– Một độc giả ở Thụy Sĩ trích bài của chị từ Việt Báo Online và gửi cho Mục Vụ để chia sẻ nhân mùa Vu Lan nên em đọc được. Chị thấy hay ghê không? Mục Vụ là báo của Công giáo, và là báo in đó chị!
– Ôi, như vậy là bài đã đi vòng một đoạn đường dài!
– Thật là vui, phải không chị?
– Thật là kỳ diệu! Mai Vi ơi! Còn… đôi chân của em..?
– Vẫn nhức nhối chị ạ! Đến mùa lạnh là em đau thấu tới trong xương. Đêm ngủ em vẫn thường gặp ác mộng. Nhưng tình yêu gia đình đã giúp em sống vui. Bây giờ em không đi chân giả nữa vì nó nặng nề quá, em dùng chiếc xe lăn và làm mọi công việc trong nhà rất tốt. Em cũng đi đây đi đó để thưởng thức cuộc sống. Chị ơi! Hãy mừng cho em, chị nhé!
Mùa xuân, ở đất Mỹ khó tìm thấy một cành mai. Nhưng mùa xuân này Ly đã có Quỳnh Mai và Mai Vi, hai người em tinh thần, nhờ thế giới báo “ảo” , và báo “thật”, Ly đã tìm lại. Chị em mình sẽ gặp nhau, năm 2010, hai em nhé! Mai vẫn nở!

Cam Li Nguyễn Thị Mỹ Thanh

Chú thích:
(1):thầy cò: corrector, người sửa lỗi sắp chữ trong nhà in
(2): bản vỗ: proof
(3): “Xin nhận nơi này làm quê hương”, nhạc Nguyễn Đức Quang.

(nguồn vietbao online)